بررسی مشکلات مبحث احتمال و تلاش هایی برای رفع آنها
مبحث احتمال ریاضی در متوسطه به همراه پیش نیاز های فراگیری آن، از جمله پیچیده ترین مباحث ریاضی است که درک و فهم گسترده ای را می طلبد و همانطور که مستحضر هستید ، قبل از تغییر نظام آموزشی، بیشتر دانش آموزان در برقراری ارتباط صحیح، آن طور که انتظار می رفت ، با این مبحث دچار مشکلاتی بودند .
در همین راستا ، اقدام کارشناسانه و هوشمندانه ی مولفین جدید کتب درسی ریاضی در دوره ی اول متوسطه انجام شد. این اقدامات در طرح جدیدی که برای این مبحث در نظر گرفته اند ، جای نقد و بررسی دارد :
- اولین نوآوری مولفان در کتاب های درسی ریاضی نسبت به دوره های قبل، بازگرداندن دو برادر دیرینه ی آمار و احتمال در کنار هم می باشد که با توجه به اینکه این دو مبحث مکمل یکدیگر بوده و در اکثر منابع علمی معتبر ، با هم بررسی می شوند ، اقدامی منطقی و درست ارزیابی می گردد.
- نوآوری دیگر مولفان در کتب درسی جدید ، مطرح کردن مبحث احتمال قبل از آموزش مبحث ترکیبیات است و با توجه به رویکرد بلند مدت مولفان در تدریس این مبحث نه تنها قابل قبول است که جای تحسین دارد چرا که قبل از فراگیری مبحث ترکیبیات که به دانش آموز توانایی شمارش حالت ها و طرق مختلف انجام یک کار را با استفاده از ابزارهایی مخصوص به همان علم می دهد، دانش آموز باید با روش های شمارش دستی و بدون استفاده از ابزار های ترکیبیاتی آشنا شود.
قرار دادن مبحث ترکیبیات در سال های بالاتر برای یادگیری بهتر
این رویه دقیقا در تمرینات و سوالات کتاب های هفتم، هشتم و نهم مشهود است. علاوه بر این دانش آموزان عموما با مبحث احتمال بهتر ارتباط برقرار می کنند تا ترکیبیات و بعدا در پایه ی دهم در حالی که احتمال را به خوبی می شناسند، برای بررسی های حرفه ای تر به ابزار های قدرتمندتر از قبل برای شمارش تعداد حالات احساس نیاز می کنند چرا که متوجه می شوند دستی شمردن همه حالات گاهی بسیار طاقت فرسا می شود که دقیقا همین احساس نیاز زمینه ی فراگیری عالی ترکیبیات را برای دانش آموز فراهم می کند . در همین جاست که مولفان با یک عنوان جذاب به معرفی ترکیبیات می پردازند «شمارش،بدون شمردن». همانطور که مشاهده فرمودید، مولفان جدید با مهارت هر چه تمام تر به ارایه ی این مباحث پرداخته اند.
نیم نگاهی به رویکرد مولفان در کتب درسی ریاضی دوره اول متوسطه ، مبحث احتمال:
- پایه ی هفتم :
رویکرد مولفان در این پایه، آشنا ساختن دانش آموزان با تعریف اصولی احتمال است و همچنین آشنایی با هم شانس یا ناهم شانس بودن پیشامد ها هدف دیگر آنها بود . در ادامه به معرفی یکی از عمیق ترین نقاط هم بستگی مبحث آمار و احتمال، یعنی امید ریاضی می پردازند. هر چند که مدت ها بود که این بحث از کتب درسی ناپدید شده بود!! - پایه ی هشتم :
یاد آوری احتمال مطرح شده در پایه ی هفتم و همچنین معرفی احتمال متمم در قالب تمرین تاکید ویژه ی مولفان است . در پایه ی هشتم، آموزش دستی شماری به دانش آموزان برای شمارش حالات مختلف انجام کار هاست. - پایه ی نهم :
معرفی هدفمند و اختصاصی مجموعه ها و بعد از آن معرفی احتمال با استفاده از مجموعه ها . پرداختن به تمرینات مبحث احتمال با رویکرد استفاده از مجموعه و همچنان تاکید بر دستی شماری کل حالات .
